CHUNG TAY PHÒNG, CHỐNG BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT

v Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết có các đặc điểm sau:

- Muỗi có màu đen, thân và chân có những đốm trắng thường được gọi là muỗi vằn.

- Muỗi vằn cái đốt người vào ban ngày, đốt mạnh nhất là vào sáng sớm và chiều tối.

- Muỗi vằn thường trú đậu ở các góc/xó tối trong nhà, trên quần áo đặc biệt quần áo có mùi mồ hôi, chăn màn, dây phơi và các đồ dùng trong nhà.

- Muỗi vằn đẻ trứng, sinh sản ở các ao, vũng nước hoặc các dụng cụ chứa nước sạch ở trong và xung quanh nhà như bể nước, chum, vại, xô, chậu, giếng nước, hốc cây, hòn non bộ... các đồ vật hoặc đồ phế thải có chứa nước như lọ hoa, bát nước kê chạn, lốp xe, vỏ dừa, vỏ sữa chua, máng thoát nước mưa bị tắc...Muỗi vằn phát triển mạnh vào mùa mưa, khi nhiệt độ trung bình hàng tháng vượt trên 20ºC.

 w Biểu hiện và dấu hiệu nhận biết bệnh sốt xuất huyết:

- Sốt cao: Sốt đột ngột và liên tục, thường từ 39-40 độ C, kéo dài 2-7 ngày.

- Đau đầu: Đau đầu dữ dội, đặc biệt ở vùng trán và hai bên thái dương.

- Đau hốc mắt: Đau nhức ở vùng sau mắt, có thể cảm thấy đau khi cử động mắt.

- Đau cơ, khớp: Đau nhức toàn thân, đặc biệt ở các khớp và cơ.

- Buồn nôn, nôn mửa: Có thể kèm theo chán ăn, bỏ bữa.

- Xuất huyết:

+ Xuất huyết dưới da: Xuất hiện các nốt hoặc mảng bầm tím trên da, đặc biệt ở mặt trước cẳng chân, mặt trong cánh tay, bụng, đùi, mạng sườn.

+ Xuất huyết niêm mạc: Chảy máu cam, chảy máu chân răng, chảy máu kinh nguyệt kéo dài hoặc sớm hơn, tiểu ra máu, đi ngoài phân đen (do xuất huyết tiêu hóa).

x Các biến chứng của sốt xuất huyết người bệnh thường gặp như:

- Tụt huyết áp: Huyết áp giảm đột ngột gây ra tình trạng đau đầu hoặc khó khăn khi di chuyển có thể gặp phải ở bệnh nhân mắc sốt xuất huyết thể nặng;

- Suy tim, suy thận: Do tình trạng xuất huyết liên tục trong cơ thể, sốt xuất huyết gây rối loạn hệ thống tuần hoàn và suy tim. Bên cạnh đó, việc làm việc hết công suất để bài tiết huyết tương qua nước tiểu cũng khiến thận bị ảnh hưởng, có thể dẫn đến tình trạng suy thận cấp;

- Sốc do mất máu: Người bệnh gặp phải biến chứng sốc do mất máu khiến cơ thể kiệt quệ trong các tình huống như chảy máu cam, chảy máu chân răng, qua vết thương hở…

- Suy đa tạng: Thường gặp nhất trong biến chứng suy đa tạng là suy gan tối cấp, suy thận, tụt huyết áp, suy tim… khiến người bệnh cần phải cấp cứu và lọc máu liên tục ngay;

- Tràn dịch màng phổi: Việc truyền dịch nhiều có thể khiến viêm đường hô hấp, tràn dịch màng phổi hoặc viêm phổi, phù phổi cấp. Việc chậm trễ trong điều trị sẽ gât đe dọa đến tính mạng;

- Sinh non, sẩy thai ở phụ nữ mang thai: Sốt xuất huyết ở phụ nữ đang mang thai rất nguy hiểm, có thể gây ra các biến chứng như sẩy thai, sinh non, thai chết lưu; ngoài ra là tình trạng chảy máu khó cầm, tiền sản giật, tổn thương chức năng gan, thận, chảy máu kéo dài khi chuyển dạ… ở thai phụ;

- Các biến chứng về mắt: Biến chứng về mắt do sốt xuất huyết bao gồm xuất huyết võng mạc và xuất huyết trong dịch kính, đều có khả năng gây mù lòa.

y Cần làm gì khi nghi ngờ bị sốt xuất huyết:

Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời sốt xuất huyết sẽ giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và tránh được các biến chứng nguy hiểm. Vì vậy khi nghi ngờ bị sốt xuất huyết, việc quan trọng nhất là đưa người bệnh đến cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán kịp thời. Các bước cần thực hiện khi nghi ngờ sốt xuất huyết:

j Đến cơ sở y tế: Ngay khi có các dấu hiệu nghi ngờ như sốt cao đột ngột, đau đầu, đau nhức cơ thể, phát ban, buồn nôn, hãy đưa người bệnh đến bệnh viện hoặc phòng khám gần nhất để được bác sĩ thăm khám và chẩn đoán chính xác.

k Nghỉ ngơi: Người bệnh cần được nghỉ ngơi đầy đủ tại giường, tránh vận động mạnh để cơ thể có thời gian phục hồi.

l Uống nhiều nước: Bù nước và điện giải là rất quan trọng. Cho người bệnh uống nước lọc, nước trái cây, hoặc dung dịch Oresol để tránh mất nước.

m Hạ sốt: Sử dụng thuốc hạ sốt Paracetamol theo chỉ dẫn của bác sĩ. Tuyệt đối không dùng Aspirin hoặc Ibuprofen để hạ sốt vì có thể gây xuất huyết.

n Theo dõi các triệu chứng: Chú ý theo dõi các dấu hiệu như sốt, đau đầu, đau cơ, phát ban, nôn mửa, đau bụng, chảy máu bất thường (chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da).

o Phòng tránh muỗi đốt: Nằm màn, sử dụng thuốc xịt muỗi, loại bỏ các vật chứa nước đọng để tránh muỗi sinh sôi và lây lan bệnh.

p Không tự ý điều trị: Tuyệt đối không tự ý mua thuốc điều trị tại nhà, đặc biệt là các loại thuốc không rõ nguồn gốc hoặc có thể gây hại cho người bệnh.

z Cách phòng bệnh sốt xuất huyết:

@ Hiện nay bắt đầu vào mùa cao điểm của dịch sốt xuất huyết, bệnh có nguy cơ bùng phát và diễn biến phức tạp nếu chúng ta không chủ động, tích cực thực hiện các biện pháp phòng chống. Bên cạnh sự cố gắng nỗ lực của ngành y tế và các cấp chính quyền, để phòng bệnh cho bản thân, gia đình và mọi người xung quanh, Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:

      - Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

      - Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt ấu trùng vào bát nước kê chân chạn.

      - Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...

      - Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.

      - Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

      - Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

      - Mỗi hộ gia đình, mỗi tuần hãy dành 10 phút để phòng, chống sốt xuất huyết với các động tác đơn giản sau:

      + Kiểm tra, phát hiện và diệt lăng quăng trong các dụng cụ chứa nước sinh hoạt bằng cách thường xuyên thau rửa, đậy nắp kín bể và các vật dụng chứa nước, thả cá để tiêu diệt lăng quăng.

      + Thường xuyên thay nước ở các lọ hoa, thả muối hoặc hóa chất vào bát nước kê chân chạn, bể cảnh, hòn non bộ…

      + Loại bỏ các vật liệu phế thải, hốc nước tự nhiên, lật úp các vật dụng có thể chứa nước không sử dụng, để không cho muỗi đẻ trứng.

      + Phối hợp tích cực với ngành y tế trong việc thực hiện các chiến dịch diệt bọ gậy, lăng quăng, phun hóa chất phòng chống dịch bệnh.

      Các thông điệp phòng chống sốt xuất huyết đưa ra:

      - Chung tay phòng chống sốt xuất huyết, bảo vệ sức khỏe cộng đồng!

     - Không để muỗi đẻ trứng, không để dịch sốt xuất huyết bùng phát!

     - Không có lăng quăng, bọ gậy, không có sốt xuất huyết!

    - Cộng đồng chung tay để đẩy lùi bệnh sốt xuất huyết!